Yaponları, Koreyalıları və Çinliləri bir-birindən fərqləndirəcəksiniz.
Uzaq şərqliləri bir-birimizdən ayırmaqda çətinlik çəkməyimizin səbəbi beynimizin işləməsi ilə bağlıdır. Bəs niyə biz bu vəziyyəti yaşayırıq?
Budur təfərrüatlar:
Əslində biz çinli, yapon və ya koreyalıları ayırd etməkdə çətinlik çəkdiyimiz kimi, onlar da bizi ayırd etməkdə çətinlik çəkirlər. Çarpaz irq effekti adlanan bu vəziyyəti daha çox özümüzə daha az bənzəyən etnik mənşələri ayırd etməyə çalışdığımız zaman yaşayırıq.
Bu səbəbdən Uzaq Şərqlilərdən başqa qaradərililəri bir-biri ilə müqayisə edə bilərik. Bizi isə ərəblər, gürcülər və yunanlar kimi digər etnik mənşələrdən asanlıqla ayırd etmək olmur.
Bu mövzuda elmi araşdırmalar da aparılıb.
Şimal-Qərb Universitetinin alimləri 18 ağdərili qadın bakalavrlara ağ, qara, ispan, şərq və cənub Asiya kişilərinin üzlərinin fotoşəkillərini göstərdilər. Daha sonra onlara eyni üzlərin, eləcə də yeni insanların fotoşəkilləri göstərildi və onlardan hər birini əvvəllər görüb-görməmələrini bildirmələri xahiş olundu.
İştirakçılar təcrübə boyu beyinlərinin elektrik aktivliyini qeyd etmək üçün 59 elektroddan ibarət elastik elektroensefaloqrafiya (EEQ) qapağı taxdılar. Tədqiqatçılar hadisələrlə əlaqəli sinir reaksiyalarına diqqət yetirdilər. Gözlənildiyi kimi, iştirakçılar eyni etnik mənsubiyyətin simalarını daha dəqiq tanıdılar.
Bu ona görədir ki, bizim öz etnik mənsubiyyətimizin nümayəndələri ilə daha çox təcrübəmiz var.
Beynimizdəki üz tanıma funksiyası bizə bir az bənzəyən müxtəlif etnik qruplarda səhvlər verə bilər. Ətrafımızdakı insanların onsuz da tünd dəri, qəhvəyi gözlər, tünd qırmızı saç kimi oxşar xüsusiyyətlərə malik olduqları üçün beynimizdəki funksiyalar digər detallar sayəsində üzləri ayırd etməyə vərdiş edib. Üzün tanınmasında burun, çənə, qaşın forması daha həlledici olur. Beyin bu detalları sintez edir və sifətin tanınmasını mümkün edir.
Fərqli etnik mənsubiyyətlər meydana çıxdıqda, tanış olmayan qara dəri və maili gözlər kimi fərqli xüsusiyyətlər beyninin diqqətini çəkir və o insanların digər detalları çətinliklə yadda qalır. Bu xüsusiyyətlərə görə onları asanlıqla tanımaq mümkündür. Buna görə də başqa bir qaradərili və ya maili gözlü bir insan gördükdə, düşündüyümüz nümunəyə uyğun olduqları üçün bir-birinə bənzədiklərini düşünürük.
Uzaq şərqlilərin öz aralarında belə problemi yoxdur.
Onlar üçün maili gözlər həlledici olmadığı üçün beyinləri fərqli detalları tanımaq üçün işləyir və onları öz etnik mənşələrindən ayırmaqda çətinlik çəkmirlər. Gözlərdən əlavə ağ dəri, düz və qara saç kimi xüsusiyyətlər işimizi çətinləşdirir.
Bir müddət Uzaq Şərq ölkəsində yaşayırsınızsa və ya tez-tez Uzaq Şərq filmlərinə baxırsınızsa, beyniniz bu etnik mənsubiyyətə mənsub insanların üzlərini fərqləndirməkdə detallara diqqət yetirərək özünü təkmilləşdirəcək.
Bu, çatışmazlıq deyil, qrup daxilində üstünlük təmin edən təkamül uyğunlaşmasıdır. Bu mövzuda müzakirələr davam edir və insan təkamülü və psixologiyası çərçivəsində araşdırılır.
